Wypróżnienie to wbrew pozorom skomplikowany zespół odruchów i zależności pomiędzy odbytnicą, kanałem odbytu, odbytem i przylegającymi strukturami.
Uczucie parcia na stolec pojawia się w momencie gdy masy kałowe gromadzące się w odbytnicy zaczynają rozciągać jej ściany. Odruchowo (niezależnie od naszej woli), dochodzi do rozkurczu mięśnia zwieracza wewnętrznego, przy jednoczasowym skurczu mięśnia zwieracza zewnętrznego.
Przybieranie siedzącej pozycji w toalecie powoduje że dochodzi do zmiany kąta pomiędzy odbytnicą, a odbytem pozwalającym na łatwiejszy pasaż stolca. Dodatkowo zwiększanie ciśnienia wewnątrzbrzusznego (parcie) powoduje, że opór zwieracza zewnętrznego zostaje pokonany, przy jednoczasowym obniżeniu struktur przepony miednicy – dochodzi do ewakuacji stolca na zewnątrz.
Mechanizm trzymania stolca
Za mechanizm trzymania stolca odpowiedzialne są mięśnie: zwieracz wewnętrzny (około 50%), zewnętrzny (około 30%) , a także hemoroidy (około 15%).
W przypadku przedłużonego, nadmiernego parcia, wyżej wymienione mechanizmy ulegają zaburzeniu. Akt defekacji z założenia mający trwać do momentu ewakuacji stolca na zewnątrz, przedłuża się, co powoduje zmiany zarówno w stosunkach anatomicznych ww. struktur, jak również wpływa na rozmieszczenie i zastój krwi w splotach żylnych. Utrudniony odpływ krwi powoduje jej zaleganie w obrębie hemoroidów. Dochodzi do zmiany ciśnień w splotach, co docelowo osłabia struktury podporowe budujące hemoroidy.
Zmiana szkodliwych przyzwyczajeń
Złe nawyki wypróżnień – przedłużanie aktu defekacji, przesiadywanie w ubikacji, uporczywe parcia po wypróżnieniu są postępowaniem nieprawidłowym, wpływającym niestety docelowo na istotnie wyższe ryzyko rozwoju choroby hemoroidalnej.
Podobnie, zwlekanie z oddawaniem stolca, przetrzymywanie niekorzystnie wpływają na powyższe mechanizmy wypróżnień, a także hemoroidy. Niezrozumiałym pozostają także złe praktyki przesiadywania w toalecie z telefonem, gazetą, co niestety relatywnie często przyznają pacjenci podczas zbieranego wywiadu chorobowego.
Zapamiętaj!
|
